De wetgeving

 De rechtsregels aangaande het verkeer worden gebundeld in verschillende wetten.

De belangrijkste dan wel bekendste zijn:

• het verkeersreglement (KB van 01.12.1975), ook de Wegcode genoemd: hier worden de verkeersregels besproken, de verkeerstekens, de technische voorschriften enz..
• de wegverkeerswet van 16.03.1968: deze wet beschrijft de regels inzake  het rijbewijs, de straffen die opgelegd worden bij overtredingen, veiligheidsmaatregelen enz.

Daarnaast heb je nog o.a. de wetgeving aangaande de inschrijving van de voertuigen, de verplichte aansprakelijkheidsverzekering,  de verzekering…

Al deze wetgeving kan je hier vinden.

 

Wat bij inbreuken

 Het is het openbaar ministerie (de Procureur des Konings) die bij een inbreuk op de verkeerswetgeving beslist om al dan niet tot vervolging voor de politierechtbank over te gaan. Kiest zij niet voor een minnelijke schikking (het aanbod om verdere vervolging te vermijden door het betalen van een geldboete), dan kan zij tot dagvaarding overgaan.

Het openbaar ministerie zal dan in de dagvaarding de inbreuken op de verkeerswetgeving opsommen samen met de straffen die de wet hierop gesteld heeft (zie wegverkeerswet). Deze straffen zijn in de wet meestal niet echt concreet. De wet geeft de rechter de mogelijkheid om de juiste straf te kiezen door bv. voor een welbepaalde inbreuk een gevangenisstraf op te leggen van ’15 dagen tot 3 maanden’.

Op de zitting van de politierechtbank  zal de rechter beslissen of de inbreuken al dan niet bewezen zijn en welke straf er wordt opgelegd. Uiteraard kan de persoon in kwestie zich verdedigen.

 

Het nut van een advocaat ter zitting

Het is niet omdat het openbaar ministerie tot dagvaarding / vervolging overgaat, dat er automatisch een veroordeling zal volgen.

Het openbaar ministerie draagt immers de wijslast en het is aan haar om aan te tonen dat de beklaagde een inbreuk heeft gemaakt. Ook het openbaar ministerie maakt fouten of dagvaardt lichtzinnig zodat een verweer, uiteraard afhankelijk van wat er gebeurd is, steeds mogelijk is. Vrijspraak komt geregeld voor. Elek twijfel is immers in het voordeel van de beklaagde.

Een advocaat kan je helpen bij je verdediging. Hierbij gaat het niet enkel over het zorgen voor een vrijspraak. In sommige gevallen zijn de inbreuken nu eenmaal duidelijk begaan maar dan is het de taak van de advocaat om de straf te beperken. Hiertoe worden alle positieve zaken belicht, kan nadruk worden gelegd op het belang van het rijbewijs, de beperkte financiële mogelijkheden enzovoort. Een advocaat die geregeld in de politierechtbank komt weet welke elementen belangrijk en nuttig zijn. Ook morele steun is belangrijk.

 

Mogelijke straffen

 De straffen die de wet oplegt verschillen per inbreuk maar komen steeds neer op (samen of afzonderlijk):

• een geldboete
• een gevangenisstraf
• een rijverbod
• de examens
• een theoretisch examen;
• een praktisch examen;
• een geneeskundig onderzoek;
• een psychologisch onderzoek.
• een specifieke opleiding bepaald door de Koning.
• een alcoholslot

De politierechter kan ook samen met de persoon in kwestie overeenkomen om een cursus verkeersveiligheid, een cursus agressie e.d. te laten volgen. In sommige gevallen kan ook een werkstraf worden opgelegd.

De politierechter zal steeds een straf opleggen rekening houdende met alle relevante factoren zoals de aard van de inbreuk (over wat gaat het), het strafregister (is het de eerste keer of niet), de persoonlijkheid van de beklaagde (wat voor persoon is het, is er een problematiek,…), de omstandigheden van de inbreuk (regen, ijzel, gehinderd,…) enzovoort.

 

Het verloop van een zitting op de politierechtbank

 De gerechtsdeurwaarder bezorgt je de schriftelijke dagvaarding waarop de inbreuken staan vermeld. Eveneens op dit document staat de datum, uur en plaats van de behandeling van de zaak voor de politierechtbank.

Je kan op voorhand het strafdossier op de griffie gaan inkijken. Dit houdt in dat op de rechtbank een schriftelijk dossier ligt met de bewijsstukken van de inbreuk.

Meestal staan er op de zitting heel veel zaken waardoor het de dag zelf wachten zal zijn op je beurt, zelfs als je een advocaat hebt.

De behandeling van de zaak loopt overwegend volgens dit stramien:

• je meldt je aan bij de deurwachter die ook je identiteit controleert
• de politierechter vraagt je of je weet waarom je dient aanwezig te zijn; er kan al een kleine bespreking volgen
• dan krijgt de procureur het woord die de beweerde inbreuk toelicht aan de rechter en een straf vordert. Soms is dit een concrete straf (bv. een geldboete van € 200), soms is niet dit gespecificeerd (bv. toepassing van de strafwet)
• vervolgens krijgt de beklaagde - of diens raadsman als deze er is -  het woord om zich te verdedigen
• tot slot, na het aanhoren van de verdediging, doet de politierechter dadelijk uitspraak

Het vonnis wordt enkele dagen later opgestuurd.

 

Hoger beroep

 Indien je niet akkoord bent met de beslissing van de politierechter dan heb je 30 dagen de tijd om beroep aan te tekenen (bv. bij een vonnis uitgesproken op de 12^e  van de maand kan je beroep aantekenen tot en met de 12^e van de volgende maand). Beroep aantekenen doe je door een grievenformulier in te vullen en in te dienen op de griffie van de politierechtbank die het vonnis uitsprak.

Het dossier wordt dan na oproeping volledig opnieuw behandeld voor de correctionele rechtbank.

Ook het openbaar ministerie kan beroep aantekenen.

Was je niet aanwezig ter zitting dan werd het vonnis bij verstel uitgesproken. Hiertegen kan je binnen de 15 dagen na kennisname (bv. na betekening van het vonnis door de deurwaarder (indien dit in jou handen werd bezorgd)) verzet aantekenen. Dit houdt in dat je via de deurwaarder de zaak opnieuw laat voorkomen bij dezelfde rechter. Er zijn wel voorwaarden zoals bv. dat je dient aan te tonen dat je niet ter zitting aanwezig kon zijn. Dit dient dus op voorhand wel te worden bestudeerd.

 

Geen hoger beroep

 Teken je geen hoger beroep aan, dan wordt het vonnis na 30 dagen definitief.

Enige tijd later, afhankelijk van de drukte op de administratie, zal je dan een betalingsuitnodiging ontvangen om de boete te betalen dan wel om je rijbewijs ter griffie binnen te brengen. Kreeg je een gevangenisstraf, dan zal je ook bericht ontvangen om je aan de gevangenis aan te dienen.

Je kan niet kiezen wanneer je je rijverbod zal uitoefenen.